Mürcie’ye uyum gösteren bazı gevşek kimselerin namazın terkinin küfür olmadığını ispat için yayınladıkları bazı risalelerde, Bişr b. El-Mufaddal’ın Said b. Iyas el-Cerîrî’den rivayetinin zayıf sayılmaya çalışıldığı ile ilgili soru sorulması üzerine, bu şüpheye şu cevabı vermem gerekli oldu:
İbn Hibban dedi ki: “Said b. Iyas el-Cerirî vefatından üç sene önce ihtilata uğradı fakat ihtilatı fahiş olmamıştır. Bu yüzden onu es-Sikat’ta zikrediyorum”
Abdullah b. Ahmed dedi ki: “Babam dedi ki: İbn Uleyye’ye “el-Ceriri ihtilata uğradı mı?” dedim. Dedi ki: “Hayır, sadece yaşlandı ve hassaslaştı.”
El-İclî dedi ki: “Basralı’dır. Sikadır. Ömrünün sonlarında ihtilata uğradı. İhtilatından sonra rivayet edenler; Yezid b. Harun, İbnu’l-Mubarek, İbn Ebi Adiy, gibi küçükler (etbau’t-tabiinin küçükleri) ihtilatından sonra rivayet etmişlerdir. Ondan sahih olarak rivayet edenlerden; Hammad b. Seleme, es-Sevri, Şu’be, İbn Uleyye ve Abdula’la O’ndan işitmesi en sahih olanlardır. Bunlar ihtilatından sekiz sene önce rivayet etmişlerdir.”
Ebu Ubeyd el-Acurri de: “Ceriri’den en çok rivayet eden İsmail b. Uleyye’dir. Eyyub’a (es-Sahtiyani) yetişen herkesin Ceriri’den işitmesi ceyyiddir” demiştir.
Ceriri 144 yılında vefat etmiştir.
Derim ki: Bişr b. Mufaddal etbaut’tabiin’in orta tabakasındandır. Buhari ve Muslim; Bişr b. El-Mufaddal’In el-Ceriri’den rivayetiyle hüccet getirmiştir. Bkz.: Buhari, No: 2654, 6273, 6919 Muslim no: 913
Şeyh el-Elbani, Bişr – Ceriri yoluyla gelen rivayetlere sahih demiştir. Bkz.: Ebû Dâvûd no: 1195 Tirmizî 1901, 2301, 2622, 3019
Tirmizi’nin 2622 no’lu rivayeti namazın terkinin küfür olduğunda sahabenin icma ettiğine dair mevzubahis olan rivayettir. İbn Hacer de Tahricu’l-Keşşaf’ta (1/204) bu rivayetin Buhari ve Muslim’in şartlarına göre sahih olduğunu ikrar etmiştir.
Şuayb el-Arnaut da Ebû Dâvûd’un 1195 no’lu hadisi hakkında: “İsnadı sahih. Çünkü Bişr b. Mufaddal Said b. İyas el-Ceriri’den ihtilatından önce işitmiştir” demiştir. Bu aynı zamanda Muslim’in 913 nolu rivayetidir.
Nitekim Burhanuddin el-Halebi’nin el-İgtibat kitabına ta’lik düşen Alauddin Ali Rida, Buhari ve Muslim’in rivayet etmiş olmalarını, Bişr’in el-Ceriri’den ihtilatından önce işitmiş olmasının delili olarak zikretmiştir. (s.127 no:39)
Allah en iyi bilendir.
Ebu Muaz.
